Maraş'ta Kızılbaş Sorunları Ne Zaman Başladı

1501 yılında Safaviye tarikatı siyasallaşarak Safavi devleti kuruldu. Kurucu ise Şah İsmail dir. Şah İsmail aynı zamanda Safaviye tarikatının şeyhidir. Şah İsmail'in babası Şeyh Haydar, dedesi ise Şeyh Cüneyttir. Şeyh Cüneyt bir zamanlar Anadolu'nun bir çok yerinde irşatlarda bulunur. O dönemdeki yörük türkmenleri Şialığın daha kolay olduğunu düşünerek Şia mezhebine geçmişlerdir.

Maraş'ta Kızılbaş Sorunları Ne Zaman Başladı

Maraş'ta Kızılbaş Sorunları Ne Zaman Başladı

1501 yılında Safaviye tarikatı siyasallaşarak Safavi devleti kuruldu. Kurucu ise Şah İsmail dir. Şah İsmail aynı zamanda Safaviye tarikatının şeyhidir. Şah İsmail'in babası Şeyh Haydar, dedesi ise Şeyh Cüneyttir. Şeyh Cüneyt bir zamanlar Anadolu'nun bir çok yerinde irşatlarda bulunur. O dönemdeki yörük türkmenleri Şialığın daha kolay olduğunu düşünerek Şia mezhebine geçmişlerdir.

11 Temmuz 2019 Perşembe 18:22

Safavi tarikatı Sünni tarikat olarak biliniyordu. O yüzden Osmanlı gerekse bugün Dulkadiroğlu beyliği takma adıyla Tolgadırlı devleti ve Akkoyunlu devleti onlara maddi ve manevi destek veriyordu. Hatta Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan, Bayındır han, Şeyh Haydara kızını vermiştir. Bu evlilikten de Şah İsmail dünyaya gelmiştir.

İleriki yıllarda Safavilerin Sünni değil Şia olduklarını anlarlar ama iş işten geçmiş olur. Şah İsmail'e karşı çıkan öz annesini bile Şah İsmail katleder.

Şah İsmail Anadolu'nun o günlerde güçlü devletlerinden olan Tolgadırlı devletinin hükümdarı Alaüddevle Bozkurtgadırhan hazretlerinin kızı Benli hatun'u ister. Alaüddevle savuşturur. Şah İsmail ısrarcı olur, Alaüddevle Şah İsmail'in amacını biliyordu. Çünkü bu evlilik gerçekleştiği zaman Toldagırlıya damat olacak, Osmanlı da ise 2. Beyazıtla bacanak olacaktı. Böylece Şialığı Anadolu'da daha kolay yayacaktı.

Alaüddevle ona şöyle bir cevap verir; 'Ben Sünniyim, sen Şiasın. Ben bu yüzden sana kızımı veremem' der.

1503 yılına gelindiğinde Akkoyunlu devletinin velihat şeyhzadelerinden olan Murant Elvent canını kurtarmak için Maraş'a gelir Alaüddevleye sığınır. Şah İsmail Alaüddevleye haber gönderir; 'Murat Elvnete yüz vermemesini, korumamasını gerekirse kendisine teslim edilmesini ister. Alaüddevle bu isteği reddeder. Bunu üzerine Şah İsmail Alaüddevleye tehdit eder, 'gelir Elbistan'ıda Maraş'ıda başına yıkarım' der.

Alaüddevle de Şah İsmail'e 'Benim 80 bin hane nüfusum var. Sen kimsinde beni tehdit ediyorsun bre çocuk' der. bunun üzerine Şah İsmail dedesinin yapmış olduğu irşatlarda kendilerine bağlı olan Şialara haber gönderir ve 1503 yılında tersine göç hareketi denilen Anadolu'dan Erdebile, İran'a, Azerbaycan'a göçler başlar.

Bu göçlerle Tolgadırlının nüfusunun nerdeyse 3/1 göç etmiştir. Alaüddevle bu hadiseye duyarsız kalmış ve kızı Benli hatunu Murat Elventle evlendirir. Bunun üzerine Şah İsmail bunun gururuna yediremez, ordusunu alır Erzincan'a kadar gelir, Erzincan'dan Osmanlı sultanı 2. Beyazıta mektup yazar.

Osmanlı topraklarına bir zarar vermeyeceğini amacının sadece Elbistan ve Maraş'ı yerlebir edeceği, Alaüddevleyi öldüreceğini söyler. Bu mektup üzerine 40 gün Erzincan'da bekler.

Gelen cevapta 2. Beyazıt'ın övücü ve birlerine karşı baba-oğul diye hitapları vardır ve izni verir. İlginç olan 2. Beyazıt'ında aynı zamanda kayınbabasıdır Alaüddevle. Fakat devletlerin milli çıkarları söz konusu olunca baba-oğlu tanımaz.

Şah İsmail Sivas topraklarına kadar gelir oradan Elbistan'a girer. Ceyhan nehri kıyılarında iki devletin öncü birlikleri karşılaşır. Şah İsmail'in ordusunda 10 bin kişilik, Tolgadırlı güçlerinde ise 20 bin kişilik öncü birlik çatışır. Tolgadırlılar bu savaşı kazanıyor fakat Şah İsmail Tolgadırlının içine bir haber saldıysa Tolgadırlının içindeki Şia askerler Şah İsmail tarafına geçerler. Bunun üzerine Alaüddevle ve kurmayları Şah İsmail ile başa çıkamayacaklarını düşünerek Turna dağına çekilirler.

Şah İsmail Turna dağı eteklerine gelir tuzaklardan dolayı dağa çıkamaz, Alaüddevle aşağı inmez. Şah İsmail bir müddet orada bekler 'Aladana, Aladana, Aladana' diyerek Alaüddevleye bağırıp döner. Bugün acemlideki Alaüddevle'nin mezarının isminin Aladan veya Aladana olması da buradan gelir.

Elbistan'a giden Şah İsmail taş üstünde taş omuz üstünde baş bırakmaz. hırsını alamaz Sünni ülemanın ve Tolgadırlı hanedanının mezarlarından kemikleri çıkartıp un ufak ederek yaktırır. oradan Maraş'a gelip aynı yıkımı sürdürür. Elbistan, Maraş, Adıyaman, Malatya, Elazığ hattında tarihi vesikalar şöyle der;

Şah İsmail bu yerlerde 40 bin Sünni Türkmen kesti der.

Alaüddevle Elbistan'ı terk eder sadece Maraş'ı bayındır hale getirir. Bugünkü kapalı çarşı gibi yerleri yaptırır. Murat Elvent ve Benli hatunun evliliği neticesinde Tolgadırlı topraklarına; bugünkü Şırnak, Cizre, Batman, Hasan Keyf, Mardin, Diyarbakır ve Urfa'ya kadar olan bölüm Tolagadırlı topraklarına katılır.   

Son Güncelleme: 12.07.2019 08:32
Yorumlar
Avatar
Adınız
Yorum Gönder
Kalan Karakter:
Yorumunuz onaylanmak üzere yöneticiye iletilmiştir.×
Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.

banner374

banner367

banner366

banner360

banner326