GEBELİK VE TAKİBİ

Gebelik, bazılarının yıllarca beklediği, mutluluğu,hayata yeniden tutunduğu bir olguyken, bazılarının duyduğu anda hayatının yıkıldığı,ne yapacağım şimdi diye kara kara düşündüğü bir kabus olabilmekte...
Onun için en güzel gebelik planlanmış ve istenen bir gebeliktir. İstenen ve planlı bir gebeliğin doktora yardımcı olacağı aşikardır. Gebe , takiplerine düzenli gelip doktorun önerilerini itinayla uygulamaktadır .Daha gebelik oluşmadan folik asit kullanımı  ya da genetik geçişli hastalıklar için gebelik öncesinden planlanlamanın yapılması  hem aileye hem de doktora önemli avantajlar sağlar. Gebeliğin saptanmasından itibaren düzenli aralıklarla yapılacak olan sağlık kontrolleri,gebelikte karşılaşılabilecek önemli sorunların önceden belirlenmesine,anne ve bebek için ciddi sorunlar oluşturmadan önlenmesine ve bu durumların tedavisine olanak sağlamaktadır.

PEKİ GEBE OLDUĞUNUZU NASIL ANLARSINIZ ?
Beklenen adetin gecikmesi : düzenli adet gören, üreme çağındaki bir kadında, beklenen adetin gecikmesi çoğunlukla gebeliğin ilk habercisidir. Kusma, bulantı, aşerme : Özellikle sabahları olan, akşama azalan bulantı ve kusmanın yanı sıra; yemek kokularına tahammülsüzlük, normal yiyecekler dışındaki maddelere karşı ( kül, kil, kireç, gibi ) yeme isteği ilk gebelik belirtilerindendir. Bu belirtiler çok hafif olabileceği gibi, gebe kadının beslenmesini engelleyecek kadar şiddetli seyredebilir. Vaginal akıntıda artma : Gebelikte östrojen hormonun fazla salgılanmasına bağlı olarak, vaginal akıntı artar. Akıntı, yumurta akı kıvamında ve kokusuzdur. Deri renginin koyulaşması : Vücudun ; koltuk altı, yüz, göbek çevresi, meme başı çevresi, göbek altı orta hat gibi bölgeleri hormonların etkisiyle koyulaşır. Göğüslerde dolgunluk ve hassasiyet, Sık idrara çıkma sayılabilir.  Kesin gebelik tanısı için bebeğin ultrasonografi ile görüntülenmesi veya bebek kalp sesinin duyulabilmesi gerekir. Vajinal ultrason ile 6. gebelik haftasında bebeğin kendisi ve kalp atımı duyulabilir. Ayrıca vajinal yolla yapılan ultrason gebeliğe zarar vermez.

GEBELİK TAKİBİ NEDEN ÖNEMLİDİR?
1.İlk takibe gelindiğinde yapılan ultrason çok değerlidir.Gebelik yaşını doğru hesaplayıp, bebeğin gelişimini doğru bir şekilde takip için,
2. Annede var olan ve gebelik sırasında şiddetlenebilecek anneye ve bebeğe zarar verebilecek  hastalıkları saptamak ve gerekli tedaviyi yapmak
3.Bebekte var olabilecek yapısal problemleri önceden saptamak aileye gerekli bilgiyi vermek ve  bazı hastalıkları anne karnında  tedavi etmek için.
4.Anneyi tüm bu süreçte (gebelik,doğum,lohusalık,emzirme) eğitmek ve desteklemek için takip çok ama çok önemlidir.

İLK MUAYENE ?
İlk muayenede gebeliğin varlığı kesinleştirilir .Bu dönemde yapılan ultrasonografi ile gebelik tanısı dışında; Çoğul gebelikler,rahim ve yumurtalıklarda kitle varlığı ( myom, kist gibi ) ve en önemlisi dış gebelik olup olmadığı anlaşılır.

GEBEDEN GEREKLİ BİLGİLER ALINIR. GEBELİĞİN “RİSKLİ GEBELİK” OLUP OLMADIĞI ANLAŞILIR...
Önceki gebeliklerle ilgili bilgiler çok önemlidir. Ölü doğum veya yenidoğan bebek ölümü öyküsü ,gebeliklerin nasıl sonuçlandığı (erken doğum, arka arkaya 3 veya daha fazla düşük),bebeğin doğum kilosu (4000g üzerinde ve 2500g altında bebek doğumu), gebelik süresince ortaya çıkan şikayetler (tansiyon yüksekliği, preeklampsi-eklampsi, suların erken gelmesi, gebelik şekeri) ,üreme sistemi ile ilgili geçirilen ameliyatlar (serklaj, klasik sezaryen)...

Bu gebelikte ortaya çıkan şikayetler: Gebenin 16 yaşından küçük, 40 yaşından büyük olması,Vaginal kanama, Üreme organlarında kitle, miyom, kist varlığı, vaginal akıntı,tansiyon yüksekliği....

Anne adayının; Daha önce geçirdiği hastalıklar (şeker, tansiyon yüksekliği, kalp hastalığı, böbrek hastalığı) ,üreme sistemini ile ilgili geçirilen meliyatlar (miyomektomi, konizasyon, kollum amputasyonu, septum rezeksiyonu),sürekli kullandığı ilaç,sigara içimi,alkol alımı,eşi ile akrabalık durumu....

Anne adayının tüm sistem muayeneleri yapılır. Kan basıncı, vücut ağırlığı, boyu ölçülüp kaydedilir. Ödem, varis, meme kontrolü yapılır.

4.Laboratuvar Tetkikleri:
İlk kez başvuran anne adayına yapılması gereken testler;
Kan grubu ; Anne ve baba adaylarının kan grupları belirlenerek, doğacak bebekte kan grubu uyuşmazlığı riski saptanır.
Anne kan grubu RH (-), baba kan grubu RH (+) olan her bebekte Rh uyuşmazlığı gelişecek anlamına gelmemekle birlikte gebelik sırasında İndirekt Coombs testleri ile takip uygundur.
Doğumdan hemen sonra bebek kan grubu ve Direkt Coombs testine bakılır. Bebek kan grubu RH (+) ve Direkt Coombs testi (-) ise, anneye doğumdan sonraki 72 saat içinde Anti IgD aşısı yapılarak daha sonraki gebeliklerinde bebeklerin kan uyuşmazlığından etkilenmesi önlenir

SEROLOJİK TESTLER : TORCH GRUBU ENFEKSİYONLAR TARANIR.
HBsAg anne adayının hepatit (sarılık) geçirip geçirmediğini saptamak için yapılan testtir. Eğer anne adayında HBsAg (+) ise, doğum sırasında bebeğe geçme riskini önlemek için doğumdan hemen sonra bebeğe hiperimmünglobulin ve aşı yapılmalıdır. Halen Sağlık Bakanlığı’nın önerisi ile tüm yenidoğanlara aşı yapılmaktadır. HBsAg (-) olan gebelere, hastalığa karşı koruyucu olarak hepatit B aşısı yaptırmaları önerilir.

Rubella (Kızamıkçık): Gebenin kızamıkçık geçirip geçirmediğini saptamak amacı ile Rb IgG bakılabilir. Eğer geçirmemiş yani Rb IgG(-) ise gebeliği boyunca dikkatli olması gerekmektedir. En doğru olan gebelik öncesi Rb IgG bakılması ve (-) ise anne adayına aşı yapılmasıdır.
Toxoplazma :Toxoplazma IgG ve Ig M bakarak gebenin enfeksiyon durumu araştırılır ve aktif enfeksiyon varlığında hastaya daha sıkı takip ve bazı ilaçlar kullanarak bebeğe daha az geçiş olmasını sağlayacak şekilde önlemler alınabilir.

FETAL MUAYENE – BEBEĞİNİZİN MUAYENESİ
Gebelik süresince yapılan ultrasonografi incelemeleri, gerek fetus (doğmamış bebek), gerekse anne adayının durumu hakkında kesin olmayan, ancak hekimin izlemesinde yardımcı olabilecek bulguların elde edilmesini sağlar. Usulüne uygun yapıldığı takdirde bu tetkikin bildirilmiş bir yan etkisi yoktur. Gebelik takipleri sadece ultrasonografi ile yapılmaz. İdeal olanı: gebeliğin ilk anlaşıldığı günden sonraki haftada, ayrıca 12, 22, 32 ve 38. haftalar civarında ve doğum öncesinde kurallarına uygun olarak ultrasonografi tetkiki yapılmasıdır.