İktidar işçi ve memurun maaşına tek haneli zam verirken yoksul kesimin harcamalarının büyük bölümünü ayırmak zorunda olduğu gıda harcamaları ağustos ayında yüzde 1.5, yılbaşından bu yana yüzde 30.1, son bir yılda ise yüzde 64.2 oranında arttı. Halkın karşı karşıya kaldığı çift haneli gerçek enflasyon işçi, memur ve memur emeklilerine verilen zamla karşılaştırıldığında, maaş zammının 6-7 kat üzerine çıkıyor.
HALKIN ENFLASYONU
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu Ankara'daki pazar ve marketlerden fiyatlarını her ay düzenli olarak derlediği ve 77 zorunlu gıda maddesinden oluşan bir sepeti esas alarak yaptığı “halkın enflasyonu” araştırmasının ağustos ayı sonuçlarını açıkladı. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı Hane halkı Tüketim Harcaması araştırmasına göre, 2018 yılında Türkiye'deki en yoksul yüzde 20'lik kesim harcamalarının yüzde 28.7'sini gıda için yaparken, en zengin yüzde 20'lik kesim ise gıdaya en fazla yüzde 15.4 oranında pay ayırdı. Gıdanın harcamalar içerisindeki payı Türkiye genelinde ise yüzde 20.3 olarak ölçüldü. Dolayısıyla gıda fiyatlarında yaşanan artış ve azalışlar, harcamalarının büyük bölümünü gıdaya ayırmak zorunda bulunan yoksulların enflasyonunu zenginlere göre çok daha fazla etkiliyor.
Türkiye'de ailelerin gıdaya harcadıkları her 100 liranın 17.9 lirası pirinç, ekmek, bulgur, buğday unu, makarna ve şehriyeye gidiyor. Et ve balık için yapılan harcamalar ise gıda harcamalarının yüzde 22.4'ünü oluşturuyor. Süt, peynir, tereyağı ve diğer süt ürünleri ile yumurtanın gıda harcamaları içerisindeki payı yüzde 13.4'ü, tereyağı dışındaki yağların payı yüzde 5.5'i meyvenin payı yüzde 10.8'i buluyor. Her 100 liralık harcamanın 15.1 lirası sebzeye, 6.1 lirası şeker, reçel, bal gibi gıda ürünlerine, 3.1 lirası çay ve kahveye, 3.6 lirası alkolsüz içeceklere, 2.2 lirası ise diğer gıda maddelerine ayrılıyor.
Fakir en çok ekmek, zengin et alıyor
Yoksullar gıda harcamalarının büyük bölümünü ekmek, tahıl ve sebzeye ayırırken, zenginlerin gıda harcamalarının büyük bölümü et balık ve deniz ürünlerinden oluşuyor. Araştırma sonuçlarına göre, ağustosta, ekmek, un, bulgur, pirinç, makarna fiyatlarında bir önceki aya göre ekmek fiyatlarına bağlı olarak yüzde 4.5 oranında artış yaşanırken, et-balık harcamalarında ise tavuk ve kuzu eti fiyatlarındaki düşüşe paralel olarak yüzde 7.7 oranında azalış gözlendi. Dana eti fiyatları ise artmaya devam etti. Yılbaşından bu yana ekmek un, bulgur gibi gıda ürünleri yüzde 12.1, et ve balık yüzde 4.4, süt ve süt ürünleri yüzde 41.3, meyve yüzde 53.4, sebze yüzde 36 ve bakliyat fiyatları yüzde 14 zamlandı. Son 8 ay içinde yağa yüzde 11, diğer gıda ürünlerine de yüzde 35.9 zam geldi. Son bir yıl içinde ise ekmek ve makarna türü gıdalar yüzde 28.4, et ve balık yüzde 16.2, süt, yüzde 39.8, meyve yüzde 91.7, sebze 135,6, bakliyat da yüzde 37.4 zamlandı.
