Diğer bir deyişle, muhalefetin zaferi durumunda Türkiye'nin en az altı cumhurbaşkanı olacak. Muhalefet bloğu, şu anda altı partiden birine başkanlık etmeyen bir cumhurbaşkanı adayını onaylarsa, cumhurbaşkanı sayısı yediye ulaşacak. Nitekim ülke ikinci turda cumhurbaşkanı seçecek olsa Halkların Demokratik Partisi'nden bir cumhurbaşkanı olması gerekecek ve cumhurbaşkanı sayısı sekize çıkacak.
Şaka bir yana, Davutoğlu'nun ortaya koyduğu formül, Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu'nun birkaç ay önce kamuoyuna açıkladığı bir danışma organı olan koordinasyon kurulundan daha az sorunlu değil.
Özetle, bu çözüm benzeri görülmemiş bir Alla Turca koalisyonunu temsil ediyor. Tek amacı, her parti liderinin destekçilerine güce sahip olacaklarını söylemesine izin vermektir. Ayrıca, seçilen Cumhurbaşkanının partisinin ve diğer koalisyon ortaklarının politikalarına bağlı kalmasını sağlar.
Eleştirmenlerin öğretici diye resmedeceği bu modelin işlevsel ve siyasetin doğasına uygun olup olmadığı merak konusudur. Bu modelin işlevsiz ve uygun olmadığına inanıyorum. İlk olarak, halk tarafından seçilmiş bir cumhurbaşkanının anayasal yetkilerini birkaç başkan benzeri parti lideriyle paylaşması ciddi bir sorun olacaktır.
Diyelim ki seçilen cumhurbaşkanı, yetkilerini, başkan yardımcısı olarak görev yapmalarını istedikleri birden fazla parti liderine tahsis edecek. O zaman bile halkın seçtiği cumhurbaşkanı üzerinde vesayet, cumhurbaşkanını sekretere indirgemek veya kaosu körüklemek suçlamalarına yanıt veremediler. Bu "sihirli" formül birçok ek soruyu gündeme getiriyor:
Altı politikacı nasıl gücü paylaşabilir ve benzer miktarda yetki kullanabilir?
Aralarındaki güç mücadelelerinde kim hakemlik yapacak?
Hangi konular “stratejik” olarak ele alınacak dış politika, ulusal güvenlik veya ekonomi?
Parti liderlerinden birinin bir kararı veto etmesi kritik alanlarda çıkmaza yol açmaz mı?
“Stratejik” bir kararın, parti liderlerinden birinin veto etmesi nedeniyle ertelenmesinin bedelini kim ödeyecek?
Ana muhalefetteki Cumhuriyet Halk Partisi, İyi Parti ve diğerlerinin liderlerinin Suriye, Irak ve Libya'ya asker konuşlandırma konusunda anlaşmaya varma olasılığı nedir?
Koalisyon ortakları, karma ve liberal ekonomi politikası konusunda nasıl anlaşacaklar?
Son olarak, koalisyon, "cumhurbaşkanı benzeri" yetkilere sahip altı veya yedi kişinin kriz yönetimi için ortak bir karara varamadığı herhangi bir durumu nasıl yönetmeyi planlıyor?
Muhalefetin formülü
Özetle, muhalefet bloğunun formülü, pratik gerçekleri hiçe sayan teorik bir bakış açısını yansıtmaktadır. Siyasetin doğasıyla bağdaşmayan "liberal" varsayımlara dayanır.
Kim başkan olursa olsun, ilgili politikacıları baltalamak için birçok fırsata ve bahaneye sahip olacak. Muhalefet bloğu, Davutoğlu'nun görüşmeden sonra ortaya koyduğu formülü geliştirseydi, muhtemelen cumhurbaşkanı adayıyla birlikte cumhurbaşkanı yardımcısı seçimini kamuoyuna açıklardı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, muhalefet bloğunun cumhurbaşkanı adayı ve onu destekleyen parti liderleriyle mücadele edecek kadar deneyime sahip. Kayıtlara geçsin, “özgürlük adına bir araya gelen farklı siyasi hareketler ve liderler olarak, yeni bir toplumsal sözleşme üzerinde anlaşarak tarih yazıyoruz” iddiası, yalnızca bir siyasi partinin Cumhuriyet Halk Partisi'ne boyun eğme kararını meşrulaştırmaktan başka bir işe yaramaz. Elbette bir süre daha kendilerinin de başkan olacağını kendilerine söylemeye devam edebilirler.
