Afşin'e bağlı Altunelma Mahallesi’ne kurulması planlanan ve her biri
600 MWe gücünde 3 üniteden oluşacak toplam 1.800 MWe kurulu güce sahip
Afşin C Termik Santrali projesi için yaklaşık 1 yıl önce başlatılan
Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) süreci devam ediyor.
Ankara’da düzenlenen toplantıda söz alan Afşin Belediye Başkanı Mehmet
Fatih Güven, yapılması planlanan termik santralden dolayı ilçe
halkının tedirgin ve endişe içerisinde olduğunu söyledi. Afşin
Belediyesi olarak Afşin C Termik Santralinin yapılmasıyla alakalı
olumsuz görüş belirttiklerini ifade eden Belediye Başkanı Güven,
“Afşin’de bulunan termik santrallerin olumsuz sonuçlarını gördüğümüz
ve bildiğimiz için ve iyi örneklerini görmediğimiz için gerginiz.
Afşin’de A ve B Termik Santrali olmak üzere iki adet santral var. Ne
yazık ki bunlar Almanya’da gösterilen örneklerine uygun olarak
çalıştırılmadı. Bölgede yaşayan insanlar olarak A ve B termik
santrallerinin iyi örneklerini hiçbir zaman görmedik. Yeni yapılacak
termik santral belki çok iyi bir örnek olacak fakat biz buna ne yazık
ki inanamıyoruz. Eldeki santrallerin iyi örneklerini görmediğimiz için
bu konuda endişelerimiz çoğunlukta.” dedi.
Santral için ilk olumsuzluk nedeni santralin yapılacağı yer ile
endüstriyel döküm sahasının bulunduğu yer olduğuna değinen Güven, “Biz
özellikle dedik ki; bölge zaten kirlendi, yeni alanları kirletmeye
gerek yok. Diğer iki termik santralin bulunduğu alana yeni santral
yapılabilir. Dolayısıyla daha fazla nüfusun etkilenmesinin önüne
geçilebilir. Yeni alanların kirletilmesi mantığıyla yeni bir termik
santralin yapılmasına karşıyız. ÇED raporu okunurken notlarımı aldım.
C termik santrali ve endüstriyel döküm sahasının yapılacağı alan tarım
ve orman sahası. Zaten başlı başına bu iki önemli olumsuzluğu taşıması
bu projenin hayata geçmemesi için yeterli bir neden.” ifadelerine yer
verdi.
-ÇED Raporunda, Kurbağa Var, Kuş Var, İnsan yok!
Afşin Belediyesi olarak milli kaynaklarla yerli enerjinin üretilmesi
taraftarı olduklarına değinen Güven, şunları söyledi: “Bu konunun
farklı anlamlara ve siyasi anlamlara çekilmemesi gerekiyor. Son
yıllarda nüfus başına en fazla şehit veren bölgeyiz. Ülkemizin
güvenliği için canla başla mücadele eden polisimizi, askerimizi
yetiştiren anaların yaşadığı bir bölgeyiz. ÇED raporuna yine raporun
geneline baktığımızda -olması gereken -kurbağanın bile geleceği
düşünülmüş fakat burada yaşayan insanların geleceğine yer verilmemiş.
Kurbağayı, kuşu düşünüyoruz, insanımızla olumlu veya olumsuz ilgili
hiçbir değerlendirme yok. Burada Sağlık Bakanlığımızdan yetkililerimiz
de var. Yapılan ÇED raporunda 35 yıldır Afşin’de enerji üretimi yapan
termik santralle alakalı 1 tane bilimse veri oluşturulmamış. Termik
santralden kaynaklı hastalıklarla alakalı araştırma yapılmamış,
istatistiklere yer verilmemiş. Kuşları, kurbağaları, bitkileri
düşünmemiz lazım. Ama şu raporda insanla ilgili bir değerlendirme
bulamadık.”
Elektrik Üretim A. Ş. (EÜAŞ)’ın 35 yıldır Afşin’de faaliyette
bulunduğunu halde, bu süre zarfında bölge insanı için her hangi bir
sosyal proje oluşturulmadığına dikkat çeken Güven, “ EÜAŞ ülkemize
enerji üretiyor. Elektriğin değerini ve kıymetini biliyoruz. Elektrik
kurumunun emeklerine teşekkür ediyoruz. Fakat Afşin’de bulunan A ve B
termik santralinin bulunduğu alanın kamulaştırılması ve faaliyete
geçmesiyle ilgili ilçemiz ve Elbistan özelinde yaşadığımız bir olay
var. Toprakları kamulaştırılan ve köylerinde yaşama imkanı bulamayan
insanların hepsi şehir merkezine geldi. EÜAŞ tarafından bununla
alakalı 35 yıl boyunca bir tane sosyal proje yapıldı mı? Bu insanların
istihdamına ve hayatlarının devamına ilişkin bir tane proje
üretebildiler mi? Üretmediler. Yine insanların parasını verecekler, ne
haliniz görün demeyecekler ama paranızı verdik başınızın çaresine
bakın diyecekler. Bu insanların hepsi çiftçilikle, hayvancılıkla
geçiniyor. Bunun dışında ekonomik faaliyetleri olmamış. Bu insanlar
için bir sosyal proje hazırlanamazımıydı bu ÇED raporu sunulurken.
Geçmişte yaşanan olumsuz tecrübeler dikkate alınarak sosyal ve
ekonomik anlamda, üretim ve istihdam anlamında bu insanlara yol
gösterecek projeler düzenlenemez miydi? Ama ne yazık ki yok.” diye
konuştu.
-“C Termik ile Karakuz Hayat Bulabilir”
Karakuz Barajının EÜAŞ tarafından yaptırılarak santral ve çiftçi
faydasına kullanılabileceğine dikkat çeken Güven, “C Termik santrali
için daha önceki yapılan toplantılarda da görüşümüzü belirttik ve
projenin yerine karşı olduğumuzu ifade ettik. Öncelikle Tanır
regülatöründen alınacak soğutma suyu bu bizim çiftçimizin tarım suyu.
Bu alınırsa çiftçimiz biçare kalacak. Bunun yerine yıllardır
yapılacağı konuşulan ve efsane haline gelen son zamanda ise projesi
yenilenen Karakuz Barajı projesi var. Bu projenin maliyeti yaklaşık 50
milyon dolar civarında. Buraya 1,5 milyar dolar gibi bir yatırım söz
konusu. EÜAŞ tarafından Karakuz Barajı yapılsa ve soğutma suyunu
oradan alsanız ve geriye kalan suyu çiftçinin kullanımına açsak. Neden
özellikle Tanır regülatöründen su alınmak isteniyor.” açıklamasında
bulundu.
-“Toprakları kamulaştırmayın, kiralayın”
Kömür rezervlerinin bulunduğu tarım arazilerinin kamulaştırılması
yerine kiralanmasının daha doğru bir adım olacağını savunan Güven,
şunları söyledi: “ İkinci bir sorun toprakları kamulaştırılan
çiftçiler, insanlar hiçbir iş yapamıyorlar. Çiftçilikten başka bir şey
bilmedikleri için. Kamulaştırmadan aldığı geliri de bittiyse
kaymakamlığımızın ve belediyemizin sosyal yardımına muhtaç hale
geliyorlar. Bunun yerine model değiştirelim. Toprakları
kamulaştırmayın, kiralayın. C Termik Santrali projesinin kömür
sahasında bildiğim kadarıyla üretim 25 yıllık bir sürede başlayacak ve
bitecek. 25 yıl insan hayatında uzun bir süre olabilir fakat toplum ve
milletlerin hayatında uzun bir süre değil. 25 yılın sonunda kömür
çıkarma işi bittikten sonra o arazileri tekrar tarıma kazandırmamız
söz konusu. Zaten her sektör 5 yıl çalışacak, 6. yılda yeni sektöre
geçiş yapılacak. Dolayısıyla ilk sektörün ardından arazi tarıma
açılabilecek seviyeye gelecek. Topraklar kiralama süresi bitince de
tekrar çiftçilerimizin kullanımına verilsin.”
C Termik Santralin yapılacağı yer konusunda da çok büyük
tereddütlerinin olduğunu ifade eden Güven, “Endüstriyel kül atık
sahasını neden Binboğa dağlarının eteklerine yapıyorsunuz? A ve B
Ünitesinin kömür havzasında boşalan yerler var, uygun sızdırmazlık
kriterlerini yerine getirin orayı doldurun. Neden külle havası temiz,
A ve B’nin olumsuz etkilerinden etkilenmeyen insanlar rahatsız
edilecek. Santralin yapılacağı yer Afşin’in neredeyse tamamını kükürt
dioksit ve partikül maddeye maruz kalacak bir şekilde inşa edilecek.
Neden daha önce planlanan alanda yapılmıyor. Burada toplantıya
Elbistan’dan da arkadaşlarımız katılmış hepsine teşekkür ediyorum.
Afşin’e yapılacak yeni santralden hakim rüzgarlar nedeniyle yine en
çok Elbistan etkilenecek. Bunun üçte biri Afşin’i, üçte ikisi
Elbistan’ı etkileyecek. Oradaki yerel yöneticilerin duyarsız kalmasına
da anlam veremiyorum. Elbistan’dan da STK’lar dışında yerel yönetimden
birilerinin bu toplantıda bulunmasını isterdim.” Açıklamasında
bulundu.
Yeni santralin sosyal sorumluluk projeleriyle bölge insanına destek
olması gerektiğini ifade eden Güven, Afşin Elbistan A ve B Termik
Santrallerinin çevre şartlarına uygun hale getirilmesi gerektiğini
belirterek, konuşmasını şöyle tamamladı. “Sonuç itibariyle yapılacak
Afşin C Termik Santralinin daha az sayıda nüfusu etkileyecek şekilde
yapılması mümkün. Hiç yapılmasın, başka bir enerji kaynağı bulunsun
bizler bunun taraftarıyız fakat milli enerjiye ihtiyacımız var.
Yapılacaksa da daha az sayıda insanı etkileyecek, yeni alanları
kirletmeyecek alanlarda yapılması mümkün. Ayrıca yeni santralin sosyal
sorumluluk projeleriyle bölge insanına gelmesi mümkün. Lütfen EÜAŞ bu
konuda elini taşın altına koysun. 35 yıldır hiçbir sosyal sorumluluk
projesi yapmadıkları bir bölgede, çalıştırılamaz raporu verildiği
halde ne hikmetse özel bir şirkete devredilerek çok kirli çalışan bir
santral, işten çıkartmaların olduğu bir dönemde C ünitesi nasıl
gerçekleştirilecek onu da anlayamıyoruz. Daha iyi örneklerini bizlere
gösterebilseydiniz bugün burada olmazdık. A ve B termik santrallerini
iyi hale getirin. A Termik Santralinin şuan ki şartlarda çalışmasına
asla izin vermeyin. Madem devlet bu şartlarda çalıştıramıyordu özel
şirkette çalıştırmasın.” Dedi.
